Codependentie is eigenlijk een ander woord voor medeafhankelijkheid. Je prioriteiten bij een ander leggen en je pas waardevol of geliefd voelen als je iets kunt betekenen voor een ander. En dus ga je daar steeds meer van doen.
Het gaat bij codependentie dus niet om zijn maar om gedrag. Je doet gedrag met als doel om je geliefd of gewaardeerd te voelen maar met als uitkomst dat je je vaak nog slechter en waardelozer gaat voelen over jezelf.
Allereerst is het goed om te weten dat codependentie iets is wat kan ontstaan door trauma in de kindertijd, maar ook zeker weer kan verdwijnen! je kunt het voor je zien als reactie op foutieve hechting. Je bent niet, of niet voldoende, gezien in je emotionele behoeften of hebt bijvoorbeeld misbruik of mishandeling mee gemaakt.
de 5 herkenpunten van codependentie
er zijn 5 dingen die je bij de codependent kunt herkennen. Vaak zijn er een aantal het sterkste. Zo herken ik alles van toen ik nog codependent was maar zijn vooral 1 3 en 4 het sterkst herkenbaar.
Behoefte tot pleasen
binnen dit domein ligt de prioriteit vooral bij de goedkeuring van anderen en hun behoeften. Dit gaat boven wat jij wilt of nodig hebt. Grote kans dat je eigenlijk niet eens weet wat je zelf wilt of nodig hebt.
De overtuigingen en gevoelens die passen bij dit domein zijn de volgende:
Geloven dat je egoïstisch bent als je op jezelf focust.
Je voelt je schuldig als je nee zegt.
Je voelt boosheid of verdriet als iemand niet waardeert wat je voor die persoon deed, ook al is het ongevraagd.
Je bent er van overtuigd dat jouw emoties en behoeften een ander tot last zijn.
Je vermijdt liever een conflict ook als dat betekent dat je over je eigen grenzen moet stappen.
Gebrek aan zelfbewustzijn en eigenwaarde
Je weet niet helemaal wie je in de kern werkelijk bent en bent jezelf in de loop van de tijd als het ware kwijt geraakt. Je ziet jezelf vooral in de rollen die je vervult. Ik ben moeder, vriendin, kapper of mantelzorger.
De overtuigingen en gevoelens die hierbij horen zijn:
Jou eigenwaarde is afhankelijk van hoe een ander jou beoordeelt.
Je voelt constant de druk van jezelf moeten bewijzen.
Jouw hobbies en interesses veranderen mee met de mensen met wie jij optrekt.
Soms wens je dat je er niet meer was, zodat een ander op die manier kan ervaren hoe waardevol jij voor diens leven was.
Realiteitsproblemen
Bij realiteitsproblemen worstel je met jouw kijk op de wereld en het leven. Je hebt moeite met het verhelderen van jouw gedachten, gevoelens, je zelfbeeld en je behoeften.
De overtuigingen en gevoelens die hier bij passen:
Jij accepteert de werkelijkheid van een ander boven die van jezelf.
Je verdwijnt graag uit de realiteit door drank, drugs, seks, geld uitgegeven, eten of werk.
Wanneer dingen jou negatief beïnvloeden maak je dit kleiner voor jezelf om zo de ernst niet onder ogen te hoeven komen.
Je ervaart moeite in het begrijpen van gevoelens die bepaalde situaties bij je oproepen.
Vervormd denken
Binnen dit domein gaat het over de neiging om gedachten over jezelf, anderen of de wereld naar het negatieve te trekken of buiten jezelf te leggen.
Voorbeelden hiervan zijn:
Je voelt je onveilig in het delen over je echte gevoelens en gedachten.
Je vat gedrag van een ander persoonlijk op.
Je bent perfectionistisch.
Je denkt in zwart wit, alles of niets.
Je bent obsessief bezig met zorgen maken.
Je vind het lastig om anderen te accepteren zoals ze zijn.
Intimiteitsproblemen
De 5e in dit rijtje gaat over moeite met het onderhouden van relaties. Iemand die jou echt wil leren kennen hou je liever op afstand en je voelt je vaak onzichtbaar voor de wereld.
Dit herken je als:
Je voelt een constante behoefte om met iemand te zijn
Je onderdrukt emoties en gevoel tot je ontploft.
Je voelt je in de steek gelaten als iemand een grens aangeeft.
Maar hoe doorbreek je dit dan?
Je hebt mogelijk een aantal dingen herkent uit het bovenste rijtje. Maar wat nu? Codependentie doorbreken is een proces van vallen en opstaan. Wees dus niet te streng wanneer je terugvalt in je oude gedrag maar probeer wel steeds de draad weer opnieuw op te pakken!
Een aantal stappen kun je zelf doen, een aantal anderen heb je hulp bij nodig. Het gaat hier om reactie op trauma uit je jeugd. Zolang je dat niet heelt ga je ook nooit volledig los kunnen komen. Zoek dus een coach of therapeut waar jij je veilig genoeg bij voelt om dit proces te doorlopen.
Maak jezelf los van problematische mensen.
Codependents hebben de neiging om verstrikt te raken in ongezonde relaties. Mensen die liever niet willen veranderen willen ze graag helpen, of redden. Mensen die plezier ervaren uit het afhankelijke gedrag van de codependent.
Het is niet voor niks dat de relaties die codependents vaak hebben een relatie is met iemand met een narcisitische persoonlijkheidsstoornis. Dit vult elkaar perfect aan omdat de ene heel veel vraagt en de ander heel veel geeft. Probeer daar dus los van te komen!
Leer je emoties kennen.
Je voelt je afhankelijk van een ander waardoor je emoties mogelijk ook mee bewegen met de emoties van een ander. Wanneer je partner goed gehumeurd is ben jij dat ook. Je bent als het ware losgeraakt van jezelf. Je mag je eigen emoties meer gaan leren kennen om op die manier weer een grens te kunnen bouwen tussen de emoties van een ander en die van jezelf. Dit kan je doen door het emotiewiel er bij te pakken. Wanneer je verdriet voelt, kijk dan eens in de 2 ringen hier omheen, welke woorden passen bij je gevoel. Is het echt verdriet of is het boosheid? Door een emotiedagboekje bij te houden en hier steeds meerdere punten uit het emotiewiel in mee te nemen krijg je zoveel meer zicht op je eigen emoties.
Neem de verantwoordelijkheid terug.
We zien ons zelf vaak als slachtoffer van een situatie. Het feit is alleen dat slachtofferschap je niet gaat helpen. Door verantwoordelijkheid te pakken pak je ook regie. De slogan van mijn site is niet voor niks, the wound is not your fault but your healing is your responsibility. En nee, jij gaat geen verantwoordelijkheid pakken voor wat de ander doet, die tijd is geweest. Enkel en alleen op jouw gedrag, jouw handelen en jouw reactie op wat de ander doet.
Want wees eens eerlijk, geef jij een ander wel eens de schuld van jouw problemen of ongelukkige gevoel? Leg jij jouw geluk buiten jezelf door dingen te zeggen als “ik zal pas echt gelukkig zijn als ik ……. heb”.
Wat is de eerste stap die jij nu gaat zetten?
Mocht je opzoek zijn naar een coach of therapeut op dit thema.
Neem eens een kijkje bij Sarah Hofman – de codependentie therapeut.
Of in mijn bedrijf waarin we vooral kijken naar die trauma’s uit je jeugd en dat innerlijke kind.
Weet dat je altijd welkom bent om gratis en vrijblijvend te kijken of er een match is
Liefs,
Tessa
tessakamp.com 